Als erkend pianostemmer haalt Johannes Neven het maximale uit uw piano of vleugel.
Ook historische instrumenten stemmen en onderhouden behoort tot zijn vakgebied.
Stemmen is echt een vak apart. Een pianostemmer heeft hier een speciale opleiding voor gevolgd. Het is dus niet iets dat je zomaar even doet.
Wat is eigenlijk een piano stemmen?
Door regelmatig je piano te laten stemmen zorg je ervoor dat hij op de juiste toonhoogte blijft. Dit is belangrijk omdat de hele piano is gebouwd op een bepaalde toonhoogte. Op die toonhoogte komt je piano het beste tot zijn recht. Daarnaast zorg je, door te stemmen, dat de tonen onderling netjes op een rij staan, met de juiste intervallen.
Om hem zo te houden is het nodig de piano minimaal twee keer per jaar te stemmen. Bij slechts weinig piano's kan eventueel volstaan worden met één keer per jaar. Daarvoor moet de piano zeer goed gebouwd zijn. Maar het hangt ook af van de temperatuurschommelingen en luchtvochtigheid in de ruimte waar hij staat hoe vaak het stemmen nodig is. Wanneer u een nieuwe piano hebt, is minimaal twee keer per jaar laten stemmen een absolute must! Maar ook de verreweg de meeste oude piano's kunnen niet zonder.
Wat gebeurt er als ik mijn piano minder laat stemmen dan nodig is?
De piano raakt niet alleen steeds meer ontstemd, hij komt ook steeds lager te staan. Op een piano staat een enorme trekkracht. Samen zorgen de snaren voor een trekkracht van 18 ton. Dat verklaart het steeds ontstemd raken.
Naarmate een piano langer niet gestemd is, nemen risico's steeds toe. Het gevaar dat er tijdens het stemmen snaren springen, wordt steeds groter. Dat geldt absoluut ook voor de snaren van relatief nieuwe piano's!
In zijn algemeenheid zijn er drie dingen die risico's opleveren voor de snaren.
- roest aan de snaren
- ouderdom van de snaren
- nalatigheid om de piano te laten stemmen
Daarvan vormt laatstgenoemde verreweg het grootste gevaar.
De meest stabiele piano's zijn piano's die niet alleen goed gebouwd zijn, maar ook langdurig goed gestemd. Dat wil zeggen, over een lange periode minimaal twee keer per jaar. Elke piano die niet minimaal twee keer per jaar gestemd wordt, komt steeds lager te staan. Daardoor wordt de piano steeds iets minder sprankelend. Bovendien is samenspel met andere instrumenten niet altijd meer mogelijk.
Het grootste probleem is dat het stemmen van de piano steeds moeilijker en riskanter wordt. De risico's van het springen van snaren, komen altijd voor rekening van de klant.
Een langdurig niet gestemde piano heeft vaak meerdere stembeurten kort achter elkaar nodig om weer wat stabieler te worden. Hetzelfde geldt overigens voor een pas verhuisde piano. In de regel wordt de piano dan één week na aankomst gestemd en drie tot vier weken later nog eens.
Wanneer een piano lang niet gestemd wordt, komt deze dus steeds lager te staan. Het is niet zo dat de pianostemmer de piano dan in één keer op de oorspronkelijke toonhoogte kan zetten! Daarvoor is het verschil in spanning te groot. In eerste instantie stem je een piano in de gemiddelde toonhoogte waarop je de piano aantreft. Bij een volgende stembeurt bekijkt de pianostemmer eerst of de piano stabiel genoeg gebleven is. Mede aan de hand daarvan kan hij een inschatting maken of het mogelijk, dan wel verstandig is om de piano eventueel 1 Herz hoger te zetten. Een piano die langdurig niet gestemd is, zetten we graag aan de lage kant ten opzichte van de gemiddeld aangetroffen toonhoogte. Dit om risico's te verkleinen.
In de regel is halfjaarlijks stemonderhoud noodzakelijk voor het behoud van uw piano. Kiest u er als klant voor om uw piano niet halfjaarlijks te stemmen, bijvoorbeeld 'omdat hij nog zo mooi klinkt', dan komt er in het vervolg automatisch een meerprijs onderhoudskosten bij omdat ik daardoor langer en intensiever bezig ben om de stemming van uw piano weer op orde te krijgen. U komt dan op een totaalbedrag van tussen de € 120,- en € 170,-. Het blijft echt wijzer om uw piano halfjaarlijks te laten stemmen. Er blijft namelijk een risico bestaan dat ik toch nog een keer terug moet komen om uw piano uw te stemmen. Naar mate een piano langer niet gestemd is geweest, trekken de snaren namelijk wel sneller terug. De piano is dus na een jaarlijkse stemming sneller van stem af dan na een halfjaarlijkse stemming.
Gelijkzwevende stemming
De manier van een piano stemmen is niet altijd hetzelfde geweest. Aan elke manier kleefde wel bepaalde nadelen. Uiteindelijk heeft Bach al die verschillende stemmethodes samengebracht in één grote compromis-stemming. Deze wordt de gelijkzwevende stemming genoemd, en wordt nu nog steeds toegepast. Dit betekent dat je als pianostemmer de zogeheten kwinten niet zuiver stemt, maar een fractie eronder. Door al die kwinten in gelijke mate te laten zweven, ontstaat de gelijkzwevende stemming. Alleen op deze wijze is het mogelijk alle toonsoorten te gebruiken zonder dat het pijn doet aan je oren!
Welke gereedschappen worden gebruikt bij het stemmen?
Gereedschap voor het stemmen van je piano:
- Stemhamer
- Stemapparaat
- Stemlint
- Nylon keiltje
- Rubber keiltje
Een stemlint is een lange dunne strook van vilt. Evenals het nylon keiltje en het rubber keiltje wordt het gebruikt om snaren af te dempen, zodat de snaar die je op dat moment aan het stemmen bent afzonderlijk kan horen. De meeste tonen op een piano zijn namelijk driekorig of dubbelkorig, wat in inhoudt dat er achter 1 toets resp. 3 of 2 snaren zitten.
Maak de stemming van je piano stabiel
Zodra je de piano mooi op stemming hebt wil je natuurlijk dat het zo blijft. Daarom streven wij ernaar de stemming stabiel te maken. Daartoe controleren we nog even of de toon niet verlopen is, direct na het stemmen. Wanneer dit het geval is, wordt de snaar opnieuw gestemd.